mr. Muharem Štulanović - odlomak iz knjige: "Ko su "Vehabije" ?"
Ši’ije i termin vehabizma
Prvo, ako hoćemo da razumijemo ovaj razvikani i izvikani termin „vehabizam”, kao i sadašnje konotacije njegove upotrebe, vratimo se knjizi iranskog, ši’ijskog, vjerskog vođe Homeinija, koja je izdana 1941. g. a nosi naziv „Otkrivanje tajni”. [3]
U toj knjizi Homeini navodi njihov ši’ijski „hadis”, koji je za ehlus-sunnet apokrifan, izmišljen i slagan na Poslanika, a.s. Na temelju toga „hadisa” ši’ije grade svoj odnos prema vjeri i muslimanima ehlusunnetske provenijencije.
Iz tog lažnog hadisa razumije se da su kaburovi Alijinih potomaka vredniji od poslanika i njihovih kaburova. To su „džennetska” mjesta. Ko ih posjeti, biva nagrađen kao i onaj ko ode sedamdeset puta na dobrovoljni hadž (osim obaveznog hadždža) i postaje „čist” od grijeha kao da ga je majka tek rodila. Ko bude gradio mauzoleje (turbeta) na njihovim kaburovima, kao mjesta ibadeta, imaće nagradu kao da je pomagao Sulejmanu Davudovu u izgradnji Kudusa… Nasuprot toga, ko to ne bude vjerovao i bude to osuđivao kao zinaluk (i druge grijehe), biće „najgori” u Poslanikovu, a.s., ummetu, i neće biti obuhvaćen njegovim šefa’atom (zagovorništvom).
Odnosno, takvi postaju VEHABIJE po imenu Ibn Abdul-Vehhaba koji je sa svojim pristalicama očistio Arabijsko poluostrvo od turbeta, mauzoleja, svetišta i dovišta na kaburovima, promovišući čisti monoteizam bez zabranjenog kaburskog, ili drugog posredništva, a koje opet, igra veliku ulogu u šiijskoj doktrini i „ibadetskoj” praksi.
Zbog toga je Homeini u svojoj knjizi prosuo salve mržnje napadajući Saudijce (po njemu vehabije) i Saudiju kao „zemlju koja se odrekla vjere” (rušenjem turbeta, mauzoleja, nadgrobnih spomenika i boreći se protiv raznorazanih izvitoperenosti). Zato on traži „od države Irana i iranskog naroda da kazni” te „divljake i pustinjake iz Nedžda”. Prema njegovu mišljenju oni su „bez ikakvog znanja, iskustva i bogobojaznosti izišli iz okvira nauke, spoznaje i vjere” pa im „treba uskratiti vjerska i dunjalučka prava”. [4]
Vehabizam u Bosni
Ratnom inercijom i dolaskom muslimana iz čitavog islamskog svijeta kod nas, neko je vješto ubacio i ovaj termin „vehabije”, ne da označi pripadnika ili sljedbenika Muhammeda b. Abdul-Vehhaba, već da označi sve ono što nije pozitivno i afirmativno, što izaziva averziju javnog mnjenja, želeći da se ta averzija fokusira na one koji se najviše i najtvrđe drže vjerske prakse. Na one koji svoju islamsku pripadnost i praksu transparentno pokazuju čak i izgledom: bradom, nošnjom, dolaskom u džamiju, prihvatanjem raznih sunneta, adaba i manje značajnih propisa (sunnetuz-zevaid), i da ih optuži i žigoše novotarima i onima koji mijenjanju hanefijski mezheb. Tome je podvrgnut svaki onaj ko se ne drži običajnog bosanskog islama i ko se drzne da tu praksu podredi nekakvoj analizi i provjeri autentičnosti kroz šerijatske izvore i meritornu mezhepsku literaturu. Svi oni se etiketiraju s atributoim vehabizma i shodno tome (prema pokliču iz Homeinijeve knjige) treba im, „uskratiti vjerska i dunjalučka prava”.
I doista, tako je u Bosni prihvaćena ova borbena ši’ijska opcija protiv tzv. vehabija, ustvari opcija koju su oni lansirali protiv muslimana autentične ehlusunnetske provenijencije. Tako su neki kod nas iz raznorazanih razloga i opcija, započeli borbu protiv autentičnog islama žigosanjem i napadanjem na „vehabijsku”, ustvari sunnetsku, ispravnu praksu.
Mnogi od oponenata, koristeći medije, utrkivali su se da što surovije i beskurpuloznije napadaju navodni vehabizam. Čitav jedan vremenski period bio je rezervisan za monološko polemisanje o toj temi, o promjeni mezheba (neki nisu znali ispravno izgovoriti ili napisati ni riječ „mezheb” pa su pisali „mesheb” pokazujući i time svoju „stručnost”), o navodnoj sprezi vehabizma sa neprijateljima islama i sl. Zapravo bili su to „stručnjaci” koji doista nemaju šta reći na pomenute teme, osim izliva gotovo fanatične mržnje, koja se vjerovatno akumulirala u danima rata na sve i svašta i onda pokuljala na prvo na šta se ukaže prstom ponoseći se kako puše, ne nose bradu „drže se hanefijskog mezheba” i sl. Nisu imali nikakvog legitimiteta niti potrebnih školskih, akademskih nominala ili kvalifikacija sa poznatih islamskih univerziteta da bi govorili o islamu na stručan način, utemeljen na šerijatskim izvorima, kao što bi trebala da ima ulema i oni koji govore o islamu. Što nisu vodili medicinske ili neke druge rasprave?! Zar za sve specijalnosti ne treba stručnost?!
Neke stvari su bile vrlo simptomatične:
Prva stvar je blagonaklonost nekih pojedinaca i grupa sa kojom se odnose spram ši’ijskog nepriznatog učenja od strane ortodoksnog autentičnog islama i u isto vrijeme fokusirana averzija i antipatija pa čak i borba protiv KONSENSUSOM ISLAMSKOG UMMETA PRIZNATIH MEZHEBA. Činjenica je da se kod nas pojavila i pokušala distribuirati knjiga „Svjetlo istine”,[5] izdane od Kulturnog centra pri ambasadi Islamske Republike Iran u R BiH, u kojoj se eksplicite napadaju dva najautentičnija hadiska izvora, „Sahih” Buharije i Muslima. Hadisi u njima okvalifikovani su kao „ jasno… legende i bajke koje su ispričali primitivni laički umovi”[6], odnosno to su „krivotvoreni i izmišljeni hadisi”[7].
Nemam ništa protiv prijateljstva sa bilo kojom zemljom, a sa Iranom pogotovu. Naprotiv, treba iznalaziti mostove i načine mogućeg ekonomskog ili bilo kojeg drugog približavanja. Samo to ne smije biti nauštrb vjere i „vehabizacijom” onih koji se drže vjere, niti po cijenu da se na našem jeziku, u našoj zemlji, pišu knjige čiji sadržaj je usmjeren na rušenje drugog izvora naše vjere.
Druga simptomatična stvar je da se kod nas, iza rata, počinju praviti turbeta i mauzoleji poznatih boraca, mudžahida i šehida, što nema veze sa islamom i hanefijskim mezhebom, nego je čisto šiijska i derviško-sufijska doktrina. Po islamu to je zabranjeno, pošto islam ne dozvoljava nikakvu gradnju na kaburovima.
Muslim i drugi bilježe vjerodostojno predanje u kome se kaže da je Fedaletu b.’Ubejd, pošto je umro neko od njegovih drugova u Bizantiji, naredio da mu se kabur poravna, obrazlažući to riječima: „Čuo sam Allahova Poslanika, a.s., da je naredio poravnavanje kabura.” (Dakle, nema nikakve gradnje na kaburu. On mora biti poravnat.)
Alija, Allah bio zadovoljan njime, prenosi da mu je Poslanik, a.s., stavio u zadatak: „Ne ostavi spomenik, kip, idol, a da ga ne uništiš, niti uzvišeni (uzdignuti) kabur a da ga ne poravnaš.”
Ševkanija kaže: „Poznato je da je podizanje kabura više od dozvoljenog (iznad jednog pedlja) haram. To su oglasili učenjaci koji slijede Ahmeda, Šafiju, i Malika.” [8]
Nadalje, simptomatično je da se pogled na vjeru toliko redigovano simplificirao kod nekih naših zvaničnika, vjerskih i političkih, tako da gledano sa jednog macro-nivoa, a kroz prizmu raznoraznih interesa (samo ne vjerskih), stiče se dojam da se kod nas razvila i prihvatila teza, kako se muslimani dijele na ehli sunnet i vehabije. To predstavlja takvu dezinformaciju, koja se nikako ne može u jednom normalnom diskursu prihvatiti ni kao teza, a kamoli kao „istina” sa kojom se operiše u bilo kakvom iole naučnom promišljanju islama i islamske prakse. Podjela muslimana na grupaciju ehli sunneta, ši’ija i vehabija, ušla je kod nas čak i u ,,ozbiljnu, naučnu” literaturu, pa je možemo naći u običnoj dnevnoj štampi, periodici IZ-e, pa čak i u novom izdanju geografskog atlasa za osnovne i srednje škole (izdanje Sejtarije). U tom atlasu se muslimani dijele na „ehlusune, šije i vehabitije” [9].
I da dezinformacija bude gora, a bruka veća, zemlja u kojoj se pojavio islam prije 14 vjekova i gdje je rođen posljedni Poslanik, a.s., gdje se nalazi njegov grad Medina i u njoj njegova džamija, gdje se nalazi Mekka i u njoj Kjaba, kao prvi i najsvetiji hram za sve muslimane svijeta, gdje se nalazi mjesto i pravac okretanja u namazima (kibla) za sve muslimane svijeta, gdje se nalaze sveta obredna hadžska mjesta, kabur Poslanika, a.s., i njegove porodice i ashaba itd., obojena je u tom geografskom atlasu kao zemlja nekakvih vehabitijja (dakle kao da nisu muslimani!).
Islamski ummet se složio (idžma’) sa legitimitetom poznatih i priznatih mezheba, i time da je sunnet Poslanika, a.s., drugi centralni izvor Šerijata, tako da „izbacivanje” ta dva izvora (idžma’a i sunneta) tezom vehabizma i unificirane mezhepske prakse nije ništa drugo nego direktno rušenje vjere.
Termin vehabizma nije ništa drugo, dakle, nego jedan od „izama” koje neprijatelji islama poturaju muslimanima. Prije su to bili termini islamski fundamentalizam, islamsko tvrdolinijaštvo, islamski ekstremizam, islamska zelena transverzala i panislamizam. Danas je to vehabizam, a sutra će već biti nešto drugo.
_____________________________________________________________________________________________
[3] Ovo je prijevod knjige sa persijsokg jezika koja je izdana u Teheranu 1941. g. Originalni prijevod naslova na arapskom je: كشف الأسرار، تأليف: روح الله خميني، ترجمة: الدكتور محمد البنداري، الطبعة الثالثة،1988 م.، دار عمار للنشر و التوزيع عمان
[4] Sve ovo navedeno vidi na stranicama Homeinijeve knjige „Otkrivanje tajni”: 20, 22, 45, 49, 58, 81…
[5] Vidi, Muhammed Džafer Zarean, Mustafa Rezvani, Svjetlo istine, Prevodioci: Nasiha Pašić, Husnija Neslanović.
[6] Ibid., 12
[7] Ibid., 21
[8] Vidi, Sejjid Sabik, Fikhus-sunne, 1, 462.
[9] Vidi, Atlas svijeta za osnovnu i srednje škole, Izdavačko preduzeće Sejtarija, (1998), 120.
