Hvala Allahu subhanehu ve te’ala i neka je milost i spas na Njegovog Poslanika i miljenika Muhammeda sallallahu alejhi ve selleme i njegovu časnu porodicu i sve ashabe zajedno.
Od vrijednosti deset dana Zul–Hidždžeta
Prenosi Buharija neka mu se Allah smiluje od ibn Abbasa radijallahu anhuma da je Poslanik sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Nema dana u kojima se učini dobro djelo da su draži Allahu subhanehu ve te’ala od ovih dana. Rekli su: "O, Allahov Poslaniče, i od borbe na Allahovom putu? Reče: "I od borbe na Allahovom putu (džihada), osim čovjeka koji je izašao lično i sa svojim imetkom i ništa od toga nije povratio."
Od imama Ahmeda, neka mu se Allah smiluje, od Ibn Amra, radijallahu anhuma, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: "Nema dana većih i dražih Allahu subhanehu ve te’ala u kojima se učini dobro djelo od ovih deset dana, pa umnožite u njima donošenje šehadeta (la ilahe illallah), zahvale (elhamdulillah) i veličanja (Allahu ekber) Allaha subhanehu ve te’ala." I prenosi se od ibn Hibbana, neka mu se Allah smiluje, u njegovom Sahihu od Džabira radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Najbolji dan je dan Arefata."
Vrste djela u ovoj desetini
1. Obavljanje hadždža i umre je od najvrijednijih učinjenih djela. Na njihovu vrijednost ukazuju mnogobrojni hadisi. Rekao je Vjerovjesnik sallallahu alejhi ve sellem: "Umra do umre je iskup za ono što je između njih, a primljen hadždž za njega nema druge nagrade osim dženneta.", a pored ovog i mnobrojni drugi hadisi.
2. Post ovih dana ili ono što ste u mogućnosti od njih, a posebno dan Arefata (dan uoči Bajrama). Bez sumnje, da je kategorija posta od najvrijednijih i najboljih djela i ono što je Allah subhanehu ve te’ala odabrao za Sebe, kao što je rečeno u hadisu-kudsijju: "Post je Moj i Ja nagrađujem za njega, doista je on, postač, ostavio svoje strasti, jelo i piće radi Mene."
Od Ebi Seida El-Hudrija radijallahu anhu se prenosi da je Muhammed sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Nema roba koji posti jedan dan na Allahovom putu (radi Allahovog zadovoljstva), a da Allah subhanehu ve te’ala tim danom ne udalji njegovo lice od vatre 70-harifa (sedamdeset godina hoda). Muteffekun alejhi. Prenosi Muslim, neka je Allahova milost na njega, od Ebu Katade radijallahu anhu, od Resulullaha sallallahu alejhi ve sellem da je rekao: "Post na dan Arefata kod Allaha subhanehu ve te’ala je iskup od grijeha za godinu prije i poslije."
3. Tekbir (veličanje Allaha) i zikr (spominjanje Allaha) u ovim danima, na osnovu govora Uzvišenog: "I spominjite Allaha u određenim danima..." Bekare 203, tefsiri se da su "određeni dani" deset dana Zul-Hidždžeta, pa stoga islamski učenjaci smatraju poželjnim uvećanje zikra u njima. Prenosi imam Ahmed, Allah mu se smilovao, od ibn Amra radijallahu anhu hadis u kojem se kaže: "Pa umnožite u njima šehadet, tekbire i zahvale." Prenosi Buharija od ibn Amra i od Ebu Hurejre radijallahu anhuma da su izlazili u čaršiju, među narod, u ovoj desetini i donosili tekbire, pa bi narod donosio tekbire sa njima. Prenosi Ishak rahimehullah, jedan od tabi’ina-neka im se Allah smiluje, da su u ovih deset dana izgovarali: "ALLAHU EKBER, ALLAHU EKBER LA ILAHE ILLALLAHU VALLAHU EKBER, ALLAHU EKBER VE LILLAHI-LHAMD!" Pohvaljeno je podizanje glasa pri tekbiru na pijacama, raskršćima, putevima, džamijama i drugim javnim mjestima, to potvrđuje govor Uzvišenog: "…i da Allaha veličate zato što vam je ukazao na pravi put!" Bekare 185. Nije dozvoljeno učiti tekbire u grupi, tj. svi u jedan glas, jer tako nije preneseno od ispravnih sljedbenika, već je sunnet da ga svako pojedinačno donosi. Ovo pravilo važi za svaku vrstu zikra i dova, osim ako se čini u neznanju, pa za onoga ko nezna je da usvaja od drugih dok ne nauči. Dozvoljeno je odabrati ono što je najlakše od zikra, kao što su tekbir ALLAHU EKBER, zatim tahmid EL-HAMDU LILLAH ili tehlil, LA ILAHE ILLALLAH, kao i svih drugih propisanih i dozvoljenih dova.
4. Tevba i prestanak sa nepokornošću sve dok djela ne budu imala za posljedicu oprost i milost. Nepokornost Allahu subhanehu ve te’ala biva uzrokom udaljenosti i odbačenosti, dok pokornost, ispravno slijeđenje je uzrok bliskosti i ljubavi. Prenosi se od Ebu Hurejre radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Zaista je Allah ljubomoran, a Allahova ljubomora je da dođe čovjek s onim što mu je Allah subhanehu ve te’ala zabranio." Muteffekun alejhi.
5. Umnožavanje dobrih djela sa dobrovoljnim ibadetom, kao što je: dobrovoljni namaz, sadaka, učenje Kur’ana, džihad, naređivanje dobra i odvraćanje od zla i slično tome. Dobro djelo čije je obavljanje dodatno otežano je vrijednije i draže kod Allaha subhanehu ve te’ala u ovim danima, od istog djela učinjenog u drugim danima, pa čak i od džihada, koji je od najvrijednijih djela, osim onoga koji dobrano izmori svog konja i prolije svoju krv.
6. U ovim danima propisano je učenje tekbira uopšte, u svako doba dana i noći do Bajram namaza. I propisan je određeni tekbir poslije fard namaza. Za one koji nisu hadžije počinje u zoru na dan Arefata, a za hadžije od podne na dan klanja kurbana i ustrajaće na tom sve do ikindije posljednjeg dana Bajrama.
7. Propisano je klanje kurbana na ‘dan žrtve’ i u danima Bajrama. To je tradicija našeg oca Ibrahima alejhis-selama, kada je Allah subhanehu ve te’ala iskupio život njegovog sina velikim kurbanom. Pritvrđeno je da je Poslanik sallallahu alejhi ve sellem prinosio za kurban dva ugojena rogata ovna. Klao ih je svojom rukom tako što bi stavio nogu na njihov obraz potom bi rekao, Bismillahi, Allahu ekber i zaklao bi ih. Muteffekun alejhi.
8. Prenosi se od Muslima i drugih pored njega da je Vjerovjesnik sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Kada vidite mlađak mjeseca Zul-Hidždžeta, a neko od vas želi prinijeti žrtvu, pa neka ne siječe kosu i nokte sve dok ne zakolje kurban." Vjerovatno zbog oponašanja onoga ko privodi kurban, kao hadždžija, jer rekao je Uzvišeni: "…a glave svoje, dok kurban ne stigne do mjesta svoga, ne brijte." Bekare 196. Ova zabrana se očigledno odnosi na onog ko kolje kurban, i ne uzima u obzir suprugu niti porod, izuzev, ako je kurban namijenjen nekom od njih. I ne smeta pranje i češanje glave, pa čak i ako bi otpalo nešto od kose.
9. Obaveza muslimana da obrati pažnju na način obavljanja Bajram namaza, kako bi bio u mogućnosti propisno ga obaviti. Zatim prisustvovanje hutbi i okorištavanje. Obavezan je saznanja o pouci od propisa ovog Bajrama, jer je on doista dan zahvale i dobročinstva. Ne učini taj dan danom razuzdanosti i nezahvalnosti, niti sezonom neposlušnosti i širenja zabranjenog kao što je pjevanje, zabava, opijanje i sl., što svakako može biti uzrokom propasti dobrih djela učinjenih u ovim danima.
10. Zaključak iz svega navedenog je da svaki musliman i muslimanka bi trebali da iskoriste ove dane u poslušnosti Allahu subhanehu ve te’ala, Njegovom spominjanju, zahvale samo Njemu, obavljanju propisanih dužnosti, udaljavanju od zabranjenog, iskorištavanju ovog perioda za isticanjem Allahovih subhanehu ve te’ala darova, radi postizanja zadovoljstva svoga Gospodara. Allahov put je pravi put i On je Taj (Upučivać) koji upućuje na njega, neka je mir i spas na Muhammeda, njegovu časnu porodicu i ashabe. Posljednja naša dova je: HVALA ALLAHU GOSPODARU SVIH SVJETOVA!!!
Od vrijednosti deset dana Zul–Hidždžeta
Prenosi Buharija neka mu se Allah smiluje od ibn Abbasa radijallahu anhuma da je Poslanik sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Nema dana u kojima se učini dobro djelo da su draži Allahu subhanehu ve te’ala od ovih dana. Rekli su: "O, Allahov Poslaniče, i od borbe na Allahovom putu? Reče: "I od borbe na Allahovom putu (džihada), osim čovjeka koji je izašao lično i sa svojim imetkom i ništa od toga nije povratio."
Od imama Ahmeda, neka mu se Allah smiluje, od Ibn Amra, radijallahu anhuma, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: "Nema dana većih i dražih Allahu subhanehu ve te’ala u kojima se učini dobro djelo od ovih deset dana, pa umnožite u njima donošenje šehadeta (la ilahe illallah), zahvale (elhamdulillah) i veličanja (Allahu ekber) Allaha subhanehu ve te’ala." I prenosi se od ibn Hibbana, neka mu se Allah smiluje, u njegovom Sahihu od Džabira radijallahu anhu, da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Najbolji dan je dan Arefata."
Vrste djela u ovoj desetini
1. Obavljanje hadždža i umre je od najvrijednijih učinjenih djela. Na njihovu vrijednost ukazuju mnogobrojni hadisi. Rekao je Vjerovjesnik sallallahu alejhi ve sellem: "Umra do umre je iskup za ono što je između njih, a primljen hadždž za njega nema druge nagrade osim dženneta.", a pored ovog i mnobrojni drugi hadisi.
2. Post ovih dana ili ono što ste u mogućnosti od njih, a posebno dan Arefata (dan uoči Bajrama). Bez sumnje, da je kategorija posta od najvrijednijih i najboljih djela i ono što je Allah subhanehu ve te’ala odabrao za Sebe, kao što je rečeno u hadisu-kudsijju: "Post je Moj i Ja nagrađujem za njega, doista je on, postač, ostavio svoje strasti, jelo i piće radi Mene."
Od Ebi Seida El-Hudrija radijallahu anhu se prenosi da je Muhammed sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Nema roba koji posti jedan dan na Allahovom putu (radi Allahovog zadovoljstva), a da Allah subhanehu ve te’ala tim danom ne udalji njegovo lice od vatre 70-harifa (sedamdeset godina hoda). Muteffekun alejhi. Prenosi Muslim, neka je Allahova milost na njega, od Ebu Katade radijallahu anhu, od Resulullaha sallallahu alejhi ve sellem da je rekao: "Post na dan Arefata kod Allaha subhanehu ve te’ala je iskup od grijeha za godinu prije i poslije."
3. Tekbir (veličanje Allaha) i zikr (spominjanje Allaha) u ovim danima, na osnovu govora Uzvišenog: "I spominjite Allaha u određenim danima..." Bekare 203, tefsiri se da su "određeni dani" deset dana Zul-Hidždžeta, pa stoga islamski učenjaci smatraju poželjnim uvećanje zikra u njima. Prenosi imam Ahmed, Allah mu se smilovao, od ibn Amra radijallahu anhu hadis u kojem se kaže: "Pa umnožite u njima šehadet, tekbire i zahvale." Prenosi Buharija od ibn Amra i od Ebu Hurejre radijallahu anhuma da su izlazili u čaršiju, među narod, u ovoj desetini i donosili tekbire, pa bi narod donosio tekbire sa njima. Prenosi Ishak rahimehullah, jedan od tabi’ina-neka im se Allah smiluje, da su u ovih deset dana izgovarali: "ALLAHU EKBER, ALLAHU EKBER LA ILAHE ILLALLAHU VALLAHU EKBER, ALLAHU EKBER VE LILLAHI-LHAMD!" Pohvaljeno je podizanje glasa pri tekbiru na pijacama, raskršćima, putevima, džamijama i drugim javnim mjestima, to potvrđuje govor Uzvišenog: "…i da Allaha veličate zato što vam je ukazao na pravi put!" Bekare 185. Nije dozvoljeno učiti tekbire u grupi, tj. svi u jedan glas, jer tako nije preneseno od ispravnih sljedbenika, već je sunnet da ga svako pojedinačno donosi. Ovo pravilo važi za svaku vrstu zikra i dova, osim ako se čini u neznanju, pa za onoga ko nezna je da usvaja od drugih dok ne nauči. Dozvoljeno je odabrati ono što je najlakše od zikra, kao što su tekbir ALLAHU EKBER, zatim tahmid EL-HAMDU LILLAH ili tehlil, LA ILAHE ILLALLAH, kao i svih drugih propisanih i dozvoljenih dova.
4. Tevba i prestanak sa nepokornošću sve dok djela ne budu imala za posljedicu oprost i milost. Nepokornost Allahu subhanehu ve te’ala biva uzrokom udaljenosti i odbačenosti, dok pokornost, ispravno slijeđenje je uzrok bliskosti i ljubavi. Prenosi se od Ebu Hurejre radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Zaista je Allah ljubomoran, a Allahova ljubomora je da dođe čovjek s onim što mu je Allah subhanehu ve te’ala zabranio." Muteffekun alejhi.
5. Umnožavanje dobrih djela sa dobrovoljnim ibadetom, kao što je: dobrovoljni namaz, sadaka, učenje Kur’ana, džihad, naređivanje dobra i odvraćanje od zla i slično tome. Dobro djelo čije je obavljanje dodatno otežano je vrijednije i draže kod Allaha subhanehu ve te’ala u ovim danima, od istog djela učinjenog u drugim danima, pa čak i od džihada, koji je od najvrijednijih djela, osim onoga koji dobrano izmori svog konja i prolije svoju krv.
6. U ovim danima propisano je učenje tekbira uopšte, u svako doba dana i noći do Bajram namaza. I propisan je određeni tekbir poslije fard namaza. Za one koji nisu hadžije počinje u zoru na dan Arefata, a za hadžije od podne na dan klanja kurbana i ustrajaće na tom sve do ikindije posljednjeg dana Bajrama.
7. Propisano je klanje kurbana na ‘dan žrtve’ i u danima Bajrama. To je tradicija našeg oca Ibrahima alejhis-selama, kada je Allah subhanehu ve te’ala iskupio život njegovog sina velikim kurbanom. Pritvrđeno je da je Poslanik sallallahu alejhi ve sellem prinosio za kurban dva ugojena rogata ovna. Klao ih je svojom rukom tako što bi stavio nogu na njihov obraz potom bi rekao, Bismillahi, Allahu ekber i zaklao bi ih. Muteffekun alejhi.
8. Prenosi se od Muslima i drugih pored njega da je Vjerovjesnik sallallahu alejhi ve sellem rekao: "Kada vidite mlađak mjeseca Zul-Hidždžeta, a neko od vas želi prinijeti žrtvu, pa neka ne siječe kosu i nokte sve dok ne zakolje kurban." Vjerovatno zbog oponašanja onoga ko privodi kurban, kao hadždžija, jer rekao je Uzvišeni: "…a glave svoje, dok kurban ne stigne do mjesta svoga, ne brijte." Bekare 196. Ova zabrana se očigledno odnosi na onog ko kolje kurban, i ne uzima u obzir suprugu niti porod, izuzev, ako je kurban namijenjen nekom od njih. I ne smeta pranje i češanje glave, pa čak i ako bi otpalo nešto od kose.
9. Obaveza muslimana da obrati pažnju na način obavljanja Bajram namaza, kako bi bio u mogućnosti propisno ga obaviti. Zatim prisustvovanje hutbi i okorištavanje. Obavezan je saznanja o pouci od propisa ovog Bajrama, jer je on doista dan zahvale i dobročinstva. Ne učini taj dan danom razuzdanosti i nezahvalnosti, niti sezonom neposlušnosti i širenja zabranjenog kao što je pjevanje, zabava, opijanje i sl., što svakako može biti uzrokom propasti dobrih djela učinjenih u ovim danima.
10. Zaključak iz svega navedenog je da svaki musliman i muslimanka bi trebali da iskoriste ove dane u poslušnosti Allahu subhanehu ve te’ala, Njegovom spominjanju, zahvale samo Njemu, obavljanju propisanih dužnosti, udaljavanju od zabranjenog, iskorištavanju ovog perioda za isticanjem Allahovih subhanehu ve te’ala darova, radi postizanja zadovoljstva svoga Gospodara. Allahov put je pravi put i On je Taj (Upučivać) koji upućuje na njega, neka je mir i spas na Muhammeda, njegovu časnu porodicu i ashabe. Posljednja naša dova je: HVALA ALLAHU GOSPODARU SVIH SVJETOVA!!!
