1. Riječ tevhid u arapskom jeziku znači jednoća ili jedinstvo.
2. U islamskoj terminologiji postoje tri kategorije tevhida.
3. Riječ tevhid u Kur'anu nije spomenuta niti jednom, mada je koncept tevhida, naravno, zasnovan na kur'anskim učenjima.
4. Kategorizacija tevhida koju mi danas koristimo jeste: tevhid-ul-rububije (tewhid u gospodarenju), tevhid-ul-uluhijje ili tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju) i tevhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u osobinama/imenima). Ovu kategorizaciju su načinili učenjaci iz generacija koje su došle nakon ashaba.
5. Razlog za pravljenje gore pomenute kategorizacije jeste taj što su se ideologije Bizantije, Indije i Egipta pomiješale sa islamskim učenjem nakon što su muslimani došli u ova područja, te je bilo neophodno poraditi na klasifikaciji i očuvanju izvornih, čisto -monoteističkih islamskih načela.
6. Prva kategorija tevhida, tj. tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju), znači (podrazumijeva) da je Allah jedini Tvorac svega što postoji, da je On jedini koji u životu održava sve stvoreno, te da jedino On kontroliše sve ono što se u svemiru dešava.
7. Druga kategorija tevhida, tj. tevhid-ul-uluhijje ili tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju), znači (podrazumijeva) da je jedino Allah dostojan da mu se čini ibadet, da nikakva vrsta posredništva u molitvi (ibadetu) nije dozvoljena, te da se Allahovi zakoni moraju sprovoditi na Zemlji jer je vladanje Allahovim zakonom ibadet kojim smo obavezani.
8. Treća kategorija tevhida, tj. tewhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u osobinama/imenima), znači (podrazumijeva) da Allaha oslovljavamo samo onim imenima kojima je On sam Sebe oslovio ili kojim ga je oslovio poslanik Muhammed s.a.w.s., zatim da se Allahova savršena imena (osobine) ne smiju pripisivati ljudima niti se ljudske (nesavršene) osobine smiju pripisivati Allahu, te da prirodu Allahovih imena/osobina ne smijemo nastojati objasniti jer njihovu bit zna sam On. Npr. kada Allah kaže da on sve vidi, musliman je dužan potvrditi ovu Allahovu osobinu, međutim, musliman se ne smije upuštati u objašnjavanje načina na koji Allah vidi govoreći da On ima dva oka kao i mi, ili pak opisujući njegove oči itd.. Ovo iz razloga što su ovi podaci gajb tj. dio nepoznatog, nama nedostupnog.
9. Poslanik Muhammed s.a.w.s. u hadisu kojeg prenosi Ibn Abbas a kojeg bilježi Tirmizi kaže: "Kada bi se svi ljudi sastali da ti kakvo dobro učine, ne bi mogli učiniti ništa više osim onoga što ti je Allah već propisao. Isto tako, ako bi se svi ljudi sastali u namjeri da ti naškode, neće biti u stanju učiniti ništa više od onoga što ti je Allah već propisao." Aspekt tevhida koji se ogleda u ovom hadisu jeste tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju) jer se u njemu ističe da je jedino Allah taj koji kontroliše sve što se dešava.
10. Da bi se neki čovjek smatrao muslimanom, nužno je da on potvrdi vjerovanje u sve tri kategorije tevhida. Negacija bilo koje od ove tri kategorije predstavlja kufr. Npr. mušrici Mekke nisu negirali da je Allah tvorac i Gospodar svega što postoji. Dakle, oni su potvrđivali tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju). Međutim, istovremeno su negirali tevhid-ul-uluhijje ili tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju) time što su obožavali idole kojima su nastojali da se približe Allahu. U Kur'anu stoji da su mekkelije, upitani zašto obožavaju statue, odgovorili:
2. U islamskoj terminologiji postoje tri kategorije tevhida.
3. Riječ tevhid u Kur'anu nije spomenuta niti jednom, mada je koncept tevhida, naravno, zasnovan na kur'anskim učenjima.
4. Kategorizacija tevhida koju mi danas koristimo jeste: tevhid-ul-rububije (tewhid u gospodarenju), tevhid-ul-uluhijje ili tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju) i tevhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u osobinama/imenima). Ovu kategorizaciju su načinili učenjaci iz generacija koje su došle nakon ashaba.
5. Razlog za pravljenje gore pomenute kategorizacije jeste taj što su se ideologije Bizantije, Indije i Egipta pomiješale sa islamskim učenjem nakon što su muslimani došli u ova područja, te je bilo neophodno poraditi na klasifikaciji i očuvanju izvornih, čisto -monoteističkih islamskih načela.
6. Prva kategorija tevhida, tj. tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju), znači (podrazumijeva) da je Allah jedini Tvorac svega što postoji, da je On jedini koji u životu održava sve stvoreno, te da jedino On kontroliše sve ono što se u svemiru dešava.
7. Druga kategorija tevhida, tj. tevhid-ul-uluhijje ili tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju), znači (podrazumijeva) da je jedino Allah dostojan da mu se čini ibadet, da nikakva vrsta posredništva u molitvi (ibadetu) nije dozvoljena, te da se Allahovi zakoni moraju sprovoditi na Zemlji jer je vladanje Allahovim zakonom ibadet kojim smo obavezani.
8. Treća kategorija tevhida, tj. tewhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u osobinama/imenima), znači (podrazumijeva) da Allaha oslovljavamo samo onim imenima kojima je On sam Sebe oslovio ili kojim ga je oslovio poslanik Muhammed s.a.w.s., zatim da se Allahova savršena imena (osobine) ne smiju pripisivati ljudima niti se ljudske (nesavršene) osobine smiju pripisivati Allahu, te da prirodu Allahovih imena/osobina ne smijemo nastojati objasniti jer njihovu bit zna sam On. Npr. kada Allah kaže da on sve vidi, musliman je dužan potvrditi ovu Allahovu osobinu, međutim, musliman se ne smije upuštati u objašnjavanje načina na koji Allah vidi govoreći da On ima dva oka kao i mi, ili pak opisujući njegove oči itd.. Ovo iz razloga što su ovi podaci gajb tj. dio nepoznatog, nama nedostupnog.
9. Poslanik Muhammed s.a.w.s. u hadisu kojeg prenosi Ibn Abbas a kojeg bilježi Tirmizi kaže: "Kada bi se svi ljudi sastali da ti kakvo dobro učine, ne bi mogli učiniti ništa više osim onoga što ti je Allah već propisao. Isto tako, ako bi se svi ljudi sastali u namjeri da ti naškode, neće biti u stanju učiniti ništa više od onoga što ti je Allah već propisao." Aspekt tevhida koji se ogleda u ovom hadisu jeste tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju) jer se u njemu ističe da je jedino Allah taj koji kontroliše sve što se dešava.
10. Da bi se neki čovjek smatrao muslimanom, nužno je da on potvrdi vjerovanje u sve tri kategorije tevhida. Negacija bilo koje od ove tri kategorije predstavlja kufr. Npr. mušrici Mekke nisu negirali da je Allah tvorac i Gospodar svega što postoji. Dakle, oni su potvrđivali tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju). Međutim, istovremeno su negirali tevhid-ul-uluhijje ili tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju) time što su obožavali idole kojima su nastojali da se približe Allahu. U Kur'anu stoji da su mekkelije, upitani zašto obožavaju statue, odgovorili:
"Mi im se klanjamo samo zato da bi nas što više Allahu približili!" (Prevod značenja Kur'ana, 39:3)
Isto tako, Kur'an nas obavještava o mušricima:
A ako ih zapitaš ko ih je stvorio, sigurno će reći: "Allah!" Pa kuda se onda odmeću ? (Prevod značenja Kur'ana, 43:87)
Upitaj: "Ko vas hrani s neba i iz zemlje, čije su djelo sluh i vid, ko stvara živo iz neživog, a pretvara živo u neživo, i ko upravlja svim"? - "Allah"! - reći će oni... (Prevod značenja Kur'ana, 10:31)
Upitaj: "Ko vas hrani s neba i iz zemlje, čije su djelo sluh i vid, ko stvara živo iz neživog, a pretvara živo u neživo, i ko upravlja svim"? - "Allah"! - reći će oni... (Prevod značenja Kur'ana, 10:31)
Ovakvih i sličnih ajeta je dosta, a svi onu potvrđuju da je mušrik svako onaj ko ne prihvata sva tri aspekta tevhida.
11. Posredništvo u ibadetu je haram. Nikome nije dozvoljeno da bude postavljen u ulogu posrednika između Allaha i Njegovog roba. Onaj ko se Allahu moli putem nekog posrednika, taj čini kufr.
12. Allah u Kur'anu, ajet 2:165, kaže: "Ima ljudi koji su mjesto Allaha kumire prihvatili, vole ih kao što se Allah voli, ali pravi vjernici još više vole Allaha...". Ovaj ajet ilustrira da je dio tevhida u obožavanju i sama ljubav prema Allahu, te da pravi vjernici Allaha vole više od svega i svakoga drugog.
13. Allah u Kur'anu kaže (ajet 9:31): "Oni, pored Allaha, bogovima smatraju svećenike svoje i monahe svoje i Mesiha, sina Merjemina, a naređeno im je da se samo jednom Bogu klanjaju - nema boga osim Njega. On je vrlo visoko iznad onih koje oni Njemu ravnim smatraju." U Tirmizijinoj zbirci hadisa stoji da je ashab po imenu Adi Ibn Hatim, koji je ranije bio krišćan, prokomentarsao je ovaj ajet rekavši da krišćani svoje svećenike nisu smatrali bogovima. Na ovo ga je poslanik Muhammed s.a.w.s. upitao: "Nisu li vam oni haram činili halalom, a halal haramom, i vi ste to prihvaćali?" Kada je Adi Ibn Hatim odgovorio da jesu, Poslanik s.a.w.s mu je rekao: "To znači da ste ih obožavali." Ovaj događaj nam kazuje da prihvatanje zakonika mimo Allahovog zakonika znači obožavanje onoga koji je taj zakonik uspostavio. Ovaj događaj također kazuje da muslimani ne smiju dozvoliti da se Allahov zakonik mijenja, te ukazuje da su muslimani dužni uspostaviti Allahov zakonik jer je njegovo uspostavljanje dio obožavanja Allaha.
14. Arapska riječ širk znači partnerstvo.
15. U islamskoj terminologiji, širk se odnosi na pripisivanje Allahu druga (partnera) i negaciju tevhida.
16. Postoji nekoliko oblika širka, širk u "rubibijetu" tj. širk koji narušava tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju) predstavlja negiranje Allahovog postojanja i pripisivanje nekih Allahovih moći Njegovim stvorenjima.
17. Širk u "ibadetu" tj. širk koji narušava tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju) predstavlja obožavanje drugih mimo Allaha.
18. Širk koji narušava tevhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u osobinama/imenima) predstavlja pripisivanje Allahu ljudskih (nesavršenih) osobina i pripisivanje ljudima Allahovih (savršenih) osobina.
19. Širk koji narušava tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju) predstavlja tvrdnja da duše mrtvih ljudi imaju udjela u onome što se dešava u svijetu živih.
20. Širk koji narušava tevhid-ul-ibadah ili tevhid-ul-uluhijje (tevhid u obožavanju) predstavlja prinošenje žrtve idolu.
21. Širk koji narušava tevhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u Allahovim osobinama) predstavlja tvrdnja "Moj šejh poznaje gajb!" jer se njome insanu pripisuje jedno Allahovo svojstvo.
22. Širk koji narušava tevhid u ibadetu se dijeli na dvije kategorije: mali širk i veliki širk. Veliki širk predstavlja i klanjanje nekom drugom mimo Allaha i prinošenje žrtve nekom drugom mimo Allaha i ljubav prema nekome mimo Allaha, kada ta ljubav postane prepreka ispunjavanja Allahovih propisa.
23. Posljedica velikog širka jeste vječno boravište u vatri džehennemskoj, ukoliko se čovjek iskreno ne pokaje prije smrti. Iako je Allah Najmilostiviji, on u Kur'anu kaže:
11. Posredništvo u ibadetu je haram. Nikome nije dozvoljeno da bude postavljen u ulogu posrednika između Allaha i Njegovog roba. Onaj ko se Allahu moli putem nekog posrednika, taj čini kufr.
12. Allah u Kur'anu, ajet 2:165, kaže: "Ima ljudi koji su mjesto Allaha kumire prihvatili, vole ih kao što se Allah voli, ali pravi vjernici još više vole Allaha...". Ovaj ajet ilustrira da je dio tevhida u obožavanju i sama ljubav prema Allahu, te da pravi vjernici Allaha vole više od svega i svakoga drugog.
13. Allah u Kur'anu kaže (ajet 9:31): "Oni, pored Allaha, bogovima smatraju svećenike svoje i monahe svoje i Mesiha, sina Merjemina, a naređeno im je da se samo jednom Bogu klanjaju - nema boga osim Njega. On je vrlo visoko iznad onih koje oni Njemu ravnim smatraju." U Tirmizijinoj zbirci hadisa stoji da je ashab po imenu Adi Ibn Hatim, koji je ranije bio krišćan, prokomentarsao je ovaj ajet rekavši da krišćani svoje svećenike nisu smatrali bogovima. Na ovo ga je poslanik Muhammed s.a.w.s. upitao: "Nisu li vam oni haram činili halalom, a halal haramom, i vi ste to prihvaćali?" Kada je Adi Ibn Hatim odgovorio da jesu, Poslanik s.a.w.s mu je rekao: "To znači da ste ih obožavali." Ovaj događaj nam kazuje da prihvatanje zakonika mimo Allahovog zakonika znači obožavanje onoga koji je taj zakonik uspostavio. Ovaj događaj također kazuje da muslimani ne smiju dozvoliti da se Allahov zakonik mijenja, te ukazuje da su muslimani dužni uspostaviti Allahov zakonik jer je njegovo uspostavljanje dio obožavanja Allaha.
14. Arapska riječ širk znači partnerstvo.
15. U islamskoj terminologiji, širk se odnosi na pripisivanje Allahu druga (partnera) i negaciju tevhida.
16. Postoji nekoliko oblika širka, širk u "rubibijetu" tj. širk koji narušava tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju) predstavlja negiranje Allahovog postojanja i pripisivanje nekih Allahovih moći Njegovim stvorenjima.
17. Širk u "ibadetu" tj. širk koji narušava tevhid-ul-ibadah (tevhid u obožavanju) predstavlja obožavanje drugih mimo Allaha.
18. Širk koji narušava tevhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u osobinama/imenima) predstavlja pripisivanje Allahu ljudskih (nesavršenih) osobina i pripisivanje ljudima Allahovih (savršenih) osobina.
19. Širk koji narušava tevhid-ul-rububije (tevhid u gospodarenju) predstavlja tvrdnja da duše mrtvih ljudi imaju udjela u onome što se dešava u svijetu živih.
20. Širk koji narušava tevhid-ul-ibadah ili tevhid-ul-uluhijje (tevhid u obožavanju) predstavlja prinošenje žrtve idolu.
21. Širk koji narušava tevhid-ul-esma' ves-sifat (tevhid u Allahovim osobinama) predstavlja tvrdnja "Moj šejh poznaje gajb!" jer se njome insanu pripisuje jedno Allahovo svojstvo.
22. Širk koji narušava tevhid u ibadetu se dijeli na dvije kategorije: mali širk i veliki širk. Veliki širk predstavlja i klanjanje nekom drugom mimo Allaha i prinošenje žrtve nekom drugom mimo Allaha i ljubav prema nekome mimo Allaha, kada ta ljubav postane prepreka ispunjavanja Allahovih propisa.
23. Posljedica velikog širka jeste vječno boravište u vatri džehennemskoj, ukoliko se čovjek iskreno ne pokaje prije smrti. Iako je Allah Najmilostiviji, on u Kur'anu kaže:
Allah neće oprostiti da Mu se neko drugi smatra ravnim, a oprostiće manje grijehove od toga kome On hoće. (Prevod značenja Kur'ana, 4:48)
24. Mali širk predstavlja činjenje ibadeta kako bi nas neko od ljudi vidio. Više o ovome možete pročitati u tekstu Eš-Širk el-Asgar (mali širk).
25. Čovjek koji čini veliki širk prestaje biti musliman.
25. Čovjek koji čini veliki širk prestaje biti musliman.
Preuzeto iz knjige: The Fundamentals of Tawheed autora Abu Ameenah Bilal Philipsa.
______________________________________
